Microsoft Excel Ders Notları

Excel programı çalışma alanına girilen veriler üzerinde hesap yapabilme, verileri tabloya dönüştürebilme tablolar içindeki verileri grafiklerle destekleyebilme, verileri karşılaştırıp sonuç üretebilme özelliğine sahip; tablolama, grafik oluşturma, veri yönetimi ve hesaplama amaçlı kullanılan Office paketinin en önemli programlarından biridir. Bu programla matematiksel işlemlerin yanı sıra grafik oluşturma, hücreleri biçimlendirme gibi özellikleri de kullanılabilir.

Microsoft Excel programını çalıştırmak için Başlat/Programlar/Microsoft Office/Microsoft Office Excel 2003 yolu izlenir. Excel programı çalıştığında Şekil 1’deki standart Excel penceresi ekrana gelir.

Excel Kullanırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Excel programında bütün veriler hücreler içerisine yazılır. Hücrelere girilen verileri onaylamak için, veriler girildikten sonra Enter tuşuna veya yön tuşlarına ya da Tab tuşuna basılır. Girilen veriler onaylanmadan veri girilmiş olmaz. Veri onaylanmak istenmezse Esc tuşuna basılır.
Hücreler üzerinde işlem yapmak için öncelikle hücrelerin seçilmesi gerekir. Bir hücreyi seçmek için hücre üzerine fare ile tıklamak yeterlidir. Birden fazla hücreyi seçmek için birinci hücre tıklanır, farenin sol tuşu basılı olarak seçilmek istenen hücreler üzerinde sürüklenir ve bırakılır. Seçili olan hücrelerin arka plan renkleri siyah renk ile boyanır.
Veri girilmeden önce veri girilecek olan hücre aktif hale getirilmelidir. Bir hücre üzerine tıklandığında hücre aktif hale gelir. Aktif hücrenin kenarlıkları kalınlaşır.
Hücrelerin içerisindeki verileri silmek için hücre ya da hücreler seçilir klavyedeki Del/Delete tuşuna basılır.
Bir hücrenin içindeki verinin bir kısmı değiştirilmek istenirse; hücre içerisine çift tıklanır, veri üzerinde değişiklik yapılır veya hücre seçilir klavyede F2 tuşuna basılır, veri üzerinde değişiklikler yapılır ya da hücre seçilir, araç çubuğundaki formül çubuğundan veri değiştirilip Enter tuşuna basılır.
Excel’e veri olarak; sayı, metin, tarih, parasal değerler, formüller girilebilir.

Sütun : Çalışma sayfasındaki dikey kısımlara sütun denir. Sütunlar harfler ile gösterilir (A, B, C…). Excel içerisinde her bir çalışma sayfasında 256 adet sütun bulunur.

Satır: Çalışma sayfasındaki yatay kısımlara satır denir. Satırlar sayılar ile gösterilir (1, 2, 3…). Excel içerisinde her bir çalışma sayfasında 65536 adet satır bulunur.

Hücre : Satır ve sütunların kesiştiği dikdörtgen kısımlara hücre denir. Veriler hücreler içerisine girilir. Excel içerisinde her bir çalışma sayfasında 256x65536 adet hücre bulunur. Her bir hücre içerisine 256 karakterlik bilgi girilebilir. Her bir hücrenin bir ismi vardır. Hesaplamalar bu isimler kullanılarak yapılır. Hücrelerin isimleri hücreyi oluşturan satır ve sütunların isimlerinin birleşmesinden oluşur. Örneğin A sütunu ile 4. satırın kesişerek oluşturduğu hücrenin ismi A4, D sütunu ile 58. satırın kesişerek oluşturduğu hücrenin ismi D58 olur. Bu isimler hesaplamalarda kullanılır. Örneğin A1 hücresi ile C20 hücresindeki sayılar toplanıp B10 hücresine yazılacaksa, B10 hücresine veri olarak =A1+C20 girilmelidir.

Çalışma Sayfası : Excel dosyalarına Çalışma Kitabı adı verilir. Excel çalıştırıldığında Kitap1 adında boş bir çalışma kitabı ile açılır. Çalışma kitaplarının içerisinde, hücrelerden oluşan çalışma alanlarının bulunduğu Sayfa1, Sayfa2, Sayfa3… adlarında çalışma sayfaları bulunur. Excel’de işlemler bu sayfalar üzerinde yapılır. Sayfaların isimleri, isimler üzerine çift tıklanarak değiştirilebilir. Sayfa isminin olarak sayfanın içerisindeki veri ile ilgili olması kolaylık sağlayacaktır.

Excel Çalışma Ekranını Düzenlemek

Daha önce çalışılmış ve kullanan kişiye göre özelleştirilmiş bir Excel ekranı ile karşılaşılabilir. Bunun için öncelikle kurulum üzerine başlatılmış bir Excel ekranının oluştuğu öğeleri düzenleyelim.

Başlık Çubuğu: Ekranı kaplayacak biçimde yerleştirilmiş belgenin adı, çalışan programın adı, pencere yönetim araçları(Simge durumuna küçült, Ekranı kapla/Önceki boyut, Kapat) yer alır.

Menü Çubuğu: Excel’e ilişkin yerleşik menüler yer alır.

Standart Araç Çubuğu: Genel düğmelerle birlikte Excel’e özel sık kullanılan düğmeler bulunur.

Biçimlendirme Araç Çubuğu: Hücrelerin biçimlendirilmesine ilişkin sık kullanılan düğmeler bulunur.

Formül Çubuğu: Sayfa yatay boyutları, paragraf girintileri, sekmeler varsayılan ölçü birimi ile görüntülenir. Nesnelere(Metin kutusu, sütun vb.) ilişkin düzenlemelerde cetvel ile yapılabilir.

Satır ve Sütun başlıkları: Sayfa dikey boyutları belirlenebilir.

Dikey ve Yatay Kaydırma Çubuğu : Çalışma sayfası üzerinde (Yatay ve dikey) kolay hareket etmeyi sağlayan çubuklar.

Durum Çubuğu : Belgede o an konumunuz ve yaptığınız işlemlerin görüntülendiği çubuk.

Girilen veriyi değiştirmek

Bir hücreye veri girişi yapılırken yanlış yazdığınızı fark ettiğinizde ya da girilen veriyi değiştirmek istediğinizde ‘Backspace’ tuşu ile değiştirmek istediğiniz yere kadar silmeniz gerekir. Veri girişi sırasında yön tuşlarına dokunduğunuzda veri tamamlanmış kabul eder ve bastığınız tuş yönünde bir hücre ilerler. Ancak silmeden geriye dönebilmek için F2 tuşuna bir kez basılır. Sol yön tuşu ile değiştirmek istenen yere gidilir.

Önceden veri girilmiş bir hücreyi değiştirmek istendiğinde hücrenin üzerine gelip, F2 tuşuna basılır ya da fare ile formül çubuğuna tek tıklanır.

Matematiksel formül yazmak

İşleçler, bir formülün öğeleri üzerinde yapılacak hesaplama türünü belirtir. Excel, dört farklı hesaplama işleci türü içerir; aritmetik, karşılaştırma, metin, başvuru.

Aritmetik İşleçler:

Aritmetik işleçler, toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi temel matematiksel işlemleri yapar. Sayıları birleştirir ve sayısal sonuçlar verir.

Aritmetik işleç Anlamı Örnek Sonuç

+ (Artı imi) Toplama =3+4 7

- (Eksi imi) Çıkarma =3-1 2

* (Yıldız imi) Çarpma =3*3 9

/ (İleri eğri çizgi imi) Bölme =6/3 2

% (Yüzde imi) Yüzde =200*20% 40

^ (Şapka imi) Üs alma =3^3 27

Hücrelere eşittir(=) ile başlayan matematiksel bir işlem girildiğinde sonucu görüntüler. Matematiksel tüm işlemler eşittir(=) ile başlar.

=3+4 İşlemi yazıldığında formül çubuğunda =3+4 görüntülenirken hücrede işlemin sonucu 7 görüntülenecektir.

Karşılaştırma İşleçleri

Karşılaştırma işleçleri, iki değeri karşılaştırır, sonuç olarak Doğru ya da yanlış mantıksal değerini verir.

Hücreleri Biçimlendir Penceresi

Sayı sekmesi

Sayıların biçimlendirildiği sekmedir. Burada sayıların ondalık sayı uzunlukları, para birimleri yada tarih biçimleri gibi özellikleri ayarlanır. Önce kategori kutusundan bir sayı kategorisi seçilir. Buradan seçilen kategoriye göre, Örnek kutusu ve altındaki seçenekler bölümü değişir.

Örnek1; Yazdığınız her sayının sonunda TL olmasını istiyorsanız Para Birimi kategorisi seçilmelidir.

Örnek2; Telefon numaralarını girerken her numaranın başına “0-264”girilmesi isteniyorsa isteğe uyarlanmış kategorisine geçin ve (0-264-### ## ##) yazın.

Örnek3; sayı bilgilerinin yanında Adet, Metre, Kilo, tane gibi metinler isteniyorsa Tür kısmına (# “metin”) yazılmalıdır.

Hizalama Sekmesi

METİN HİZALAMA bölümü :

YATAY : Hücre içerisinde yazınızın sağa, sola, iki yana, ortalama, iki kenara yaslama ve dağıtılmış olarak biçimlendirme yapabileceğiniz kısım.
DİKEY : Hücre içlerinde yazınızın hücrenin altında, üstünde,ortasında, iki yana yaslanmış ve dağıtılmış olarak biçimlendirme yapabileceğiniz kısım.
GİRİNTİ : Hücre içerisindeki yazının hücrenizin kenarından ne kadar içeride başlaması gerektiğini gösteren kısım.

METİN DENETİMİ bölümü:

METNİ KAYDIR : hücre içerisinde uzun bir yazı yazdınız fakat bunu o hücre içerisinde göstermek diğer hücrelerin üzerinde görünmesin istiyorsanız bu seçeneği işaretleyiniz.

UYACAK ŞEKİLDE DARALT: hücre boyutlarınızın sabit kalmasını istediğiniz durumlarda bu seçenek ile yazmış olduğunuz yazıların boyutları hücrenize göre orantılanır ve hücre boyutunuz değişmeden çözüm bulabilirsiniz.

HÜCRELERİ BİRLEŞTİR: 2 veya daha fazla hücreyi birleştirmenizi ve tek hücre olarak görünmesini sağlar.

YÖNLENDİRME bölümü:

buradan hücre içerisindeki yazılarının hangi yönde yazılmasını istediğinizi seçebilirsiniz. Yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya çapraz gibi.

Yazı tipi sekmesi

Yazı Tipi sekmesinden seçili alan içindeki verilerin yazı tipi, boyutu, rengi gibi özellikler ayarlanır.

Kenarlık Sekmesi

İlk Ayarlar:

Yok : Kenarlık eklemez, kenarlık varsa siler.

Çerçeve : Seçilmiş hücre alanların en dışına kenarlık ekler. Eğer çok fazla hücre seçilmişse içerdeki hücrelere kenarlık eklemez.

İç : Birden fazla hücre seçili ise seçili alanın iç tarafındaki hücrelere de kenarlık ekler.

Çizgi : Hücreye eklenecek kenarlığın stili buradan belirlenir. Çizgiye kalın, ince, noktalı gibi özellikler verilebilir.

Kenarlık : Hücrelerdeki kenarlıkların görüntülendiği bölümdür. Fare ile bu bölümden istenilen yerden kenarlık kaldırılabilir veya kenarlık eklenebilir.

Renk : Eklenecek kenarlığın rengi buradan belirlenebilir.

Desenler Sekmesi

Desenler sekmesine Hücreleri Biçimlendir iletişim kutusunda, seçilen hücrelerin arka plan rengini ayarlamak için kullanın. Iki renk ve desenler veya gölgelendirme için hücrenin arka plan uygulamak için Desen listesinden de kullanabilirsiniz.

Koruma Sekmesi

Oluşturulan tablo üzerinde hücre değer ve formüllerinin silinmemesi, değiştirilmemesi ya da sadece belirli alanlara veri girişlerinin yapılabilmesi için hücre veya alanlar korumaya alınır ya da veri girişine serbest bırakılır.

Çalışma Tablosundaki verileri sıralama

Excel de hazırlamış olduğumuz çalışma tablosundaki verileri artan veya azalan bir şekilde sıralayabiliriz.Bu işlem için öncelikle sıralama yapacağımız bloklayarak daha sonra veri menüsü içersindeki sırala seçeneğini tıklamamız gerekir.

Açılan pencerede görüleceği üzere tablomuzun ilk başında adı sütunu bulunduğu için sıralama ölçütünün de başında yer almıştır.İstersek bunu değiştirebiliriz veya 2. 3. sıralama ölçütleri de ekleyebiliriz.bu haliyle tamam a tıklarsak tablomuzda yer alan isimleri a dan z ye sıralayacaktır.

Filtre uygulama İşlemi

Excel de tablolar üzerinde çalışırken birçok veri içersinde aradığımız veriyi bulmakta kolaylık sağlayan işleme filtre uygulama denilmektedir.filtre uygulamak istediğimiz tablo veya sütunu seçerek veri menüsünden filtre uygula otomatik filtre uygula seçeneğini tıklarsak

Şekilde görülen oklar sütunların başında görünür. Bu oklar yardımıyla filtre uygulamak istediğimiz
kriteri seçeriz.

Filtreden filiz ismini seçtiğimizde şekilde görüldüğü gibi sadece filiz adlı öğrenci görünür. Ok a tekrar tıklayıp tümünü seçersek tüm tablo tekrar görünür.

Şimdi de dersten geçen öğrencilere filtre edelim.
Filtre işlemini sonlandırmak için yine veri menüsünden otomatik filtre uygula seçeneğini tıklarsak filtre uygulama işlemi sona erer.

FONKSİYONLAR

TOPLA fonksiyonu

Belirtilen hücrelerdeki sayıların toplamını bulur.

Kullanım şekli :

=TOPLA(hücre veya bölge adları)

Örnek :

=TOPLA(A2;B5;D8) A2, B5, D8 hücrelerinin toplamını bulur.

=TOPLA(B2:B12) B2 ile B12 hücreleri arasındaki hücrelerin toplamını bulur.

ORTALAMA fonksiyonu

Belirtilen hücrelerdeki sayıların ortalamasını bulur.

Kullanım şekli :

=ORTALAMA(hücre veya bölge adları)

Örnek :

=ORTALAMA(C3:H3) C3 ile H3 arasındaki sayıların ortalamasını bulur.

EĞER fonksiyonu

Bir koşulun gerçekleşip gerçekleşmemesi durumlarında ortaya çıkacak sonuçların değerlendirilmesini sağlar.

Kullanım şekli :

=EĞER(koşul ifadesi;olumlu sonuç;olumsuz sonuç)

koşul, bir hücrenin bir sayı ile veya iki hücrenin değerlerinin karşılaştırılması ile yazılabilir.

olumlu sonuç, koşulun oluşması durumunda yazılacak ifade veya değer.

olumsuz sonuç, koşulun oluşmaması durumunda yazılacak ifade ve değer.

Örnek :

=EĞER(D3>=45;”GEÇTİ”;”KALDI”)

Eğer D3 hücresinin değeri 45’e eşit veya büyük ise GEÇTİ, değilse KALDI ifadesini yaz.

=EĞER(H2=”GEÇTİ”;1;0)

Eğer H2 hücresinde GEÇTİ ifadesi varsa 1 değerini yoksa 0 değerini yaz.

=EĞER(E3>D3;E3-D3;0)

Eğer E3 hücresi D3 hücresinden büyükse E3’den D3’ü çıkar, değilse 0 değerini yaz.

Eğer fonksiyonunda birden fazla koşul kontrol etmek gerektiğinde; VE bağlacı veya YADA bağlacı

kullanılabilir. Eğer fonksiyonunda olumlu sonuç üretebilmek için birden fazla koşulun hepsinin

gerçekleşmesi isteniyorsa VE bağlacı, koşulların sadece bir tanesinin gerçekleşmesi yeterli ise YADA

bağlacı ile formül yazılır.

Örnek :

=EĞER(VE(B3>=60;C3>=60);“BAŞARILI”;“BAŞARISIZ”)

Eğer B3 60 tan büyük eşit ise ve C3 60 tan büyük eşit ise BAŞARILI, değilse BAŞARISIZ yaz.

=EĞER(YADA(B3>50;C3>50);“DOĞRU”;“YANLIŞ”)

Eğer B3 büyüktür 50 ise ya da C3 büyüktür 50 ise DOĞRU, değilse YANLIŞ yaz.

EĞERSAY fonksiyonu

Eğersay, belli bir hücre aralığı içindeki metin veya sayı içeren hücrelerde istenilen koşula uyan hücre sayısını verir.

Örnek :

=EĞERSAY(C3:C50;“BAŞARILI”)

C3 ile C50 hücreleri arasında BAŞARILI kelimesi bulunan hücrelerin sayısını verir.

=EĞERSAY(D2:D20;“>50”)

D2 ile D20 hücreleri arasında 50 den büyük olan sayıların bulunduğu hücre sayısını verir.

Pazartesi	+6°	-4°
Salı	-3°	-6°
Çarşamba	-4°	-10°
Perşembe	-4°	-13°
Cuma	-1°	-10°
Cumartesi	0°	-6°

Ders-Döküman

Microsoft Excel Ders Notları